Skróty i symbole

Antoni Kwapisz
05.09.2015

wersja dwujęzyczna

Języki i dialekty

  • akad. – akadyjski,
  • alb. – albański,
  • ałt. – ałtajski,
  • anatol. – anatolijski,
  • ang. – angielski,
  • arab. – arabski,
  • aram. – aramejski,
  • arch. – archaiczny,
  • att. – attycki,
  • aw. – awestyjski,
  • azer. – azerski,
  • bałt. – bałtyjski,
  • bask. – baskijski,
  • baszk. – baszkirski,
  • bawar. – bawarski,
  • birm. – birmański,
  • błg. – bułgarski,
  • bret. – bretoński,
  • brus. – białoruski,
  • BS – bałtosłowiański,
  • burusz. – buruszaski,
  • celt. – celtycki,
  • ch. – chorwacki,
  • chant. – chantyjski (ostiacki, ostiak-jugryjski),
  • chiń. – chiński (mandaryński),
  • cs.-rus. – cerkiewnosłowiańsko-ruski,
  • cypr. – cypryjski,
  • czad. – czadyjski,
  • czes. – czeski,
  • czuw. – czuwaski,
  • dac. – dacki,
  • dfrank. – dolnofrankoński,
  • dor. – dorycki,
  • draw. – drawidyjski,
  • duń. – duński,
  • egip. – egipski,
  • eol. – eolski,
  • erz. – erzjański,
  • est. – estoński,
  • etiop. – etiopski,
  • etr. – etruski,
  • fenic. – fenicki,
  • fiń. – fiński,
  • fr. – francuski,
  • frank. – frankoński,
  • fryg. – frygijski,
  • fryz. – fryzyjski,
  • gal. – galijski,
  • galorom. – galoromański,
  • galic. – galicyjski,
  • germ. – germański,
  • głuż. – górnołużycki,
  • goc. – gocki,
  • gr. – grecki,
  • grenl. – grenlandzki,
  • gruz. – gruziński,
  • hbr. – hebrajski,
  • het. – hetycki,
  • Hez. – Hezychiusz,
  • hiszp. – hiszpański,
  • hol. – holenderski,
  • hom. – homerycki,
  • IE – indoeuropejski,
  • ilir. – iliryjski,
  • ind. – indyjski,
  • indoirań. – indoirański,
  • ir. – iryjski (irlandzki),
  • irań. – irański,
  • isl. – islandzki,
  • jaćw. – jaćwieski,
  • jakuc. – jakucki,
  • jap. – japoński,
  • joń. – joński,
  • kaczyń. – kaczyński,
  • kasz. – kaszubski,
  • katal. – kataloński,
  • kauk. – kaukaski,
  • kazach. – kazachski,
  • kipcz. – kipczacki,
  • kirg. – kirgiski,
  • koreań. – koreański,
  • korn. – kornijski,
  • krymtatar. – krymskotatarski,
  • kumań. – kumański,
  • kur. – kuryjski (kurlandzki),
  • kurd. – kurdyjski,
  • kusz. – kuszycki,
  • lazyj. – lazyjski,
  • lesb. – lesbijski,
  • licyj. – licyjski,
  • litew. – litewski,
  • liw. – liwski,
  • lud. – ludowy (łac. lud. – łacina ludowa),
  • luw. – luwijski,
  • łac. – łaciński,
  • łot. – łotewski,
  • łuż. – łużyckie,
  • mac. – macedoński (słowiański),
  • mandż. – mandżurski,
  • mans. – mansyjski (wogulski, woguł-jugryjski),
  • maryj. – maryjski (czeremiski),
  • mesap. – mesapijski,
  • moksz. – mokszański,
  • mong. – mongolski,
  • mordw. – mordwiński (erzjański lub mokszański),
  • myc. – myceński,
  • n (jako pierwszy element skrótu) – nowo…,
  • ndn. – nowodolnoniemiecki,
  • ngan. – nganasański,
  • ngr. – nowogrecki,
  • nider. – niderlandzki,
  • niem. – niemiecki,
  • nien. – nieniecki,
  • nord. – nordycki, staronordycki,
  • norw. – norweski,
  • nostr. – nostratycki,
  • ogólnosłow. – ogólnosłowiański,
  • oguz. – oguzyjski,
  • orm. – ormiański,
  • oset. – osetyński (iroński),
  • osk. – oskijski,
  • PA – praałtajski,
  • PAA – praafroazjatycki,
  • palaj. – palajski,
  • PBF – prabałtofiński,
  • PBS – prabałtosłowiański,
  • pcelt. – praceltycki,
  • pelazg. – pelazgiński,
  • pers. – perski,
  • PG – pragermański,
  • pgr. – pragrecki,
  • PIE – praindoeuropejski,
  • płac. – późnołaciński,
  • płd. – południowy, południowo-,
  • płn. – północny, północno-,
  • pol. – polski,
  • port. – portugalski,
  • prbłg. – protobułgarski,
  • protoital. – protoitalski,
  • prow. – prowansalski (oksytański),
  • prus. – pruski, staropruski,
  • przedIE – przedindoeuropejski,
  • przedsłow. – przedsłowiański,
  • PS – prasłowiański,
  • PSem – prasemicki,
  • PU – prauralski,
  • PUF – praugrofiński,
  • ros. – rosyjski,
  • rumuń. – rumuński,
  • rus. – ruski,
  • s-ch. – serbsko-chorwacki,
  • saam. – saamski, lapoński,
  • sabiń. – sabiński,
  • sas. – saski, saksoński,
  • scs. – staro-cerkiewno-słowiański,
  • selkup. – selkupski,
  • sem. – semicki,
  • sgn. – starogórnoniemiecki,
  • sinokauk. – sinokaukaski,
  • skr. – sanskrycki,
  • słow. – słowiański,
  • słowac. – słowacki,
  • słoweń. – słoweński,
  • st (jako pierwszy element skrótu) – staro…,
  • stmac. – staromacedoński, macedoński (bałkański, nie słowiański),
  • sum. – sumeryjski,
  • syr. – syryjski,
  • szk. – szkocki (gaelicki),
  • szw. – szwedzki,
  • ś (jako pierwszy element skrótu) – średnio…,
  • śdn. – średniodolnoniemiecki,
  • śgn. – średniogórnoniemiecki,
  • tamil. – tamilski,
  • tatar. – tatarski,
  • toch. – tocharski (jeśli nie podano inaczej, tocharski A),
  • trac. – tracki,
  • tung. – tunguski,
  • tur. – turecki,
  • turk. – turkijski,
  • turkm. – turkmeński,
  • tuw. – tuwiński,
  • tybet. – tybetański,
  • tyrol. – tyrolski,
  • udm. – udmurcki (wotiacki),
  • UF – ugrofiński,
  • ugar. – ugarycki,
  • ujg. – ujgurski,
  • ukr. – ukraiński,
  • umbr. – umbryjski,
  • uzb. – uzbecki,
  • wal. – walijski,
  • wed. – wedyjski,
  • wenet. – wenetyjski,
  • węg. – węgierski,
  • wlkp. – wielkopolski,
  • wł. – włoski,
  • wsch. – wschodni, wschodnio-,
  • zach. – zachodni, zachodnio-;
  • zyr. – zyriański.
Skróty
  • abl. – ablativus,
  • abs. – absolutivus, przypadek absolutny,
  • acc. – accusativus, biernik,
  • anal. – analogicznie,
  • aor. – aoristus, aoryst,
  • B – biernik,
  • C – celownik,
  • cz. – czas,
  • czas. – czasownik,
  • D – dopełniacz,
  • dat. – dativus, celownik,
  • dawn. – dawniej,
  • dial. – dialektyczny,
  • dk – dokonany,
  • dosł. – dosłownie,
  • erg. – ergativus,
  • etym. – etymologia, etymologiczny, etymologicznie,
  • f – femininum, rodzaj żeński,
  • f. – forma,
  • gen. – genetivus, dopełniacz,
  • imperf. – imperfectum,
  • inch. – inchoatywny, forma inchoatywna (wyrażająca rozpoczynanie się czynności),
  • ins. – instrumentalis, narzędnik,
  • klas. – klasyczny,
  • kr.f. – krótka forma (przymiotnika),
  • liter. – literacki,
  • lm – liczba mnoga,
  • loc. – locativus, miejscownik,
  • lp – liczba pojedyncza,
  • lpd – liczba podwójna,
  • m – masculinum, rodzaj męski, wyraz rodzaju męskiego,
  • m1 – rodzaj męskoosobowy,
  • m2 – rodzaj męskożywotny,
  • m3 – rodzaj męskonieżywotny,
  • m-os. – rodzaj męskoosobowy, wyraz lub forma rodzaju męskoosobowego,
  • Ms – miejscownik,
  • m-nżyw. – rodzaj męskonieżywotny, wyraz rodzaju męskonieżywotnego,
  • m-żyw. – rodzaj męskożywotny, wyraz rodzaju męskożywotnego,
  • N – narzędnik,
  • n – neutrum, rodzaj nijaki, wyraz rodzaju nijakiego,
  • ndk – niedokonany,
  • ndm. – nieodmienny,
  • niereg. – nieregularny, nieregularnie,
  • nm-os. – forma niemęskoosobowa,
  • nom. – nominativus, mianownik,
  • odm. – odmiana, typ odmiany,
  • p. – patrz (odsyłacz do innego hasła w słowniku),
  • perf. – perfectum,
  • pl. – pluralis, liczba mnoga,
  • pl.t. – plurale tantum, używany tylko w liczbie mnogiej,
  • poet. – poetyckie,
  • por. – porównaj (z wyrazem, którego nie ma w tym słowniku),
  • prt. – partitivus, cząstkownik, przypadek cząstkowy,
  • przen. – przenośnie,
  • przeszł. – przeszły (czas),
  • przym. – przymiotnik,
  • przyszł. – przyszły (czas),
  • reg. – regularny, regularnie, reguła,
  • rekonstr. – rekonstrukcja,
  • rodz. – rodzaj,
  • rozk. – rozkazujący (tryb),
  • rzecz. – rzeczownik,
  • sg. – singularis, liczba pojedyncza,
  • spokr. – spokrewniony,
  • st. abs. – status absolutus,
  • st. constr. – status constructus,
  • st. emph. – status emphaticus,
  • ter. – teraźniejszy (czas),
  • tr. – tryb,
  • t.s. – to samo (znaczenie);
  • voc. – vocativus, wołacz,
  • W – wołacz,
  • wt. – wtórnie,
  • wulg. – wulgarnie,
  • zapoż. – zapożyczony, zapożyczenie,
  • zob. – zobacz (odsyłacz do innego hasła w słowniku),
  • ż – rodzaj żeński, wyraz rodzaju żeńskiego.
Symbole
  • ъ – jer tylny (jor),
  • ь – jer przedni,
  • ǫ – scs. nosowe o,
  • x – scs. dźwięk odpowiadający polskiemu ch,
  • > – „zmieniło się w”,
  • < – „pochodzi od”.
Skróty publikacji
  • CP: Saloni Z., Czasownik polski. Odmiana. Słownik, wyd. 3 zm., WP, Warszawa 2007.
  • NSPP: Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego, PWN, Warszawa 1999.
  • PBB: Tytuła M., Łosiak M., Polski bez błędów. Poradnik językowy dla każdego, ParkEdukacja, Warszawa – Bielsko-Biała 2008.
  • SGJP: Saloni Z. i in., Słownik gramatyczny języka polskiego, WP, Warszawa 2007.
  • SJPDor: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, PWN, Warszawa 1958-1969.
  • SNW: Grzenia J., Słownik nazw własnych, PWN, Warszawa 2003.
  • SPPGrze: Grzenia J., Słownik poprawnej polszczyzny, Świat Książki, Warszawa 2004.
  • SWK: Bańko M., Krajewska M., Słownik wyrazów kłopotliwych, PWN, Warszawa 1994.
  • WSO: Wielki słownik ortograficzny pod red. E. Polańskiego, PWN, Warszawa 2006; także wydanie internetowe.
  • WSPP: Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego, PWN, Warszawa 2004.

 

 

 


 

 

Languages and dialects

  • Aeol. – Aeolic,
  • Akk. – Akkadian,
  • Alb. – Albanian,
  • Anatol. – Anatolian,
  • Arab. – Arabic,
  • Aram. – Aramaic,
  • Arm. – Armenian,
  • Att. – Attic,
  • Av. – Avestan,
  • Bret. – Breton,
  • BS – Balto-Slavic,
  • Bulg. – Bulgarian,
  • Burm. – Burmese,
  • Burush. – Burushaski,
  • Chin. – Chinese (Mandarin),
  • Chuv. – Chuvash,
  • Class. – Classic,
  • CSl. – Common Slavic,
  • Cypr. – Cypriote,
  • Cz. – Czech,
  • Dan. – Dannish,
  • Dor. – Doric,
  • Drav. – Dravidian,
  • Engl. – English,
  • ESl. – East Slavic,
  • Eth. – Ethiopian (Geez),
  • Fin. – Finnish,
  • Fr. – French,
  • FU – Finno-Ugric,
  • Galic. – Galician,
  • Gaul. – Gaulish,
  • Georg. – Georgian,
  • Germ. – (Modern High) German,
  • Gmc. – Germanic,
  • Goth. – Gothic,
  • Gr. – Greek,
  • Greenl. – Greenlandic,
  • Hbr. – Hebrew,
  • Hitt. – Hittite,
  • Hom. – Homeric,
  • Hung. – Hungarian,
  • Ic. – Icelandic,
  • IE – Indo-European,
  • Illyr. – Illyrian,
  • Ion. – Ionic,
  • Ir. – Irish,
  • It. – Italian,
  • Jap. – Japanese,
  • Kurd. – Kurdish,
  • Kush. – Kushitic,
  • Lat. – Latin,
  • Lesb. – Lesbian,
  • Lith. – Lithuanian,
  • Latv. – Latvian (Lettish),
  • Luw. – Luwian,
  • Lyc. – Lycian,
  • Manch. – Manchurian,
  • M (as the first element of the abbreviation) – Middle,
  • MHG – Middle High German,
  • Mid. – Middle,
  • Mod. – Modern,
  • ModLG – Modern Low German,
  • Mong. – Mongolian,
  • Myc. – Mycenean,
  • O (as the first element of the abbreviation) – Old,
  • Occit. – Occitan (Provençal);
  • OCS – Old Church Slavonic,
  • OE – Old English (Anglo-Saxon),
  • OHG – Old High German,
  • ON – Old Nordic,
  • OS – Old Saxon,
  • Osk. – Oskian,
  • Oss. – Ossetic (Iron),
  • PBS – Proto-Balto-Slavic,
  • PCelt. – Proto-Celtic,
  • Pers. – Persian,
  • PG – Proto-Germanic,
  • PGr. – Proto-Greek,
  • Phryg. – Phrygian,
  • PIE – Proto-Indo-European,
  • Pol. – Polish,
  • Port. – Portuguese,
  • Pruss. – (Old) Prussian,
  • PS – Proto-Slavic,
  • PSem – Proto-Semitic,
  • Rom. – Romanian,
  • Russ. – Russian,
  • Ruth. – Ruthenian,
  • Scott. – Scottish (Gaelic),
  • Sem. – Semitic,
  • Sin.-Cauc. – Sino-Caucasian,
  • Skr. – Sanskrit,
  • Span. – Spanish,
  • Srb-Cr. – Serbo-Croatian,
  • Sum. – Sumerian,
  • Swed. – Swedish,
  • Thrac. – Thracian,
  • Toch. – Tocharian (A),
  • Tung. – Tungusic,
  • Turk. – Turkish,
  • Turkm. – Turkmen,
  • Ved. – Vedic,
  • Venet. – Venetian,
  • Udm. – Udmurt,
  • Ukr. – Ukrainian,
  • Umbr. – Umbrian,
  • Vulg. – Vulgar, Popular (Latin),
  • Wel. – Welsh,
  • WSl. – West Slavic.
Abbreviations
  • abl. – ablativus, ablative,
  • acc. – accusativus, accusative,
  • adj. – adjectivum, adjective,
  • cl. – class,
  • cons. – consonantal (declension type),
  • dat. – dativus, dative,
  • decl. – declension, declension type,
  • dial. – dialectal,
  • f – feminine (gender),
  • f. – form,
  • f-obj. – feminine-objective (form),
  • gen. – genetivus, genitive,
  • ins. – instrumentalis, instrumental,
  • irreg. – irregular, irregularly,
  • lit. – literally,
  • loc. – locativus, locative,
  • m – masculine (gender),
  • m1 – masculine-personal (gender),
  • m2 – masculine animate (gender),
  • m3 – masculine inanimate (gender),
  • m-anim. – masculine animate (gender),
  • m-inanim. – masculine inanimate (gender),
  • m-pers. – masculine-personal (gender),
  • nm-pers. – non-masculine-personal (form),
  • nom. – nominativus, nominative,
  • perh. – perhaps,
  • perf. – perfectum, perfect (tense),
  • pl. – pluralis, plural,
  • pl.t. – plurale tantum, used only in plural,
  • subst. – substantivum, substantive (incorrectly: noun),
  • substs. – substantives,
  • t.s. – the same (meaning).
Symbols
  • ъ – back yer (yor),
  • ь – front yer,
  • ǫ – OCS nasal o,
  • x – OCS velar spirant, like Polish ch,
  • > – „changed into”,
  • < – „has come from”.
Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie