portret pamięciowy - część 3

Opisywanie cech dynamicznych
Cechy dynamiczne, to takie, które ulegają zmianom, to znaczy pojawiają się i znikają, mogą być związane bezpośrednio z fizjonomią albo z motoryką ciała, a także nawyki i umiejętności.
Zaliczymy do nich:
Sposób trzymania całej postaci, głowy i rąk:
- swobodna, sztywna postać,
- głowa wyciągnięta ku przodowi, cofnięta, przekrzywiona,
- ręce w kieszeniach, złączone ze sobą z tyki lub z przodu, przy twarzy, otwarta dłoń itp.
Sposób chodzenia:
- szybki, powolny, lekki, ciężki,
- dużymi lub małymi krokami, kołyszący, charakterystyczne stawianie stóp,
- chodzenie kulejąc, utykanie, powłóczenie nogami, chodzenie za pomocą laski, kuli.

Sposób patrzenia:
- w czasie rozmowy patrzenie w górę lub w dół, prosto w oczy, mruganie powiekami,
- wzrok ostry, przenikliwy lub ospały, niepewny, uciekanie wzrokiem.
Glos:

- wysoki (piskliwy), niski (basowy, gruby), chrapliwy, silny, słaby.
Sposób mówienia i wymowy:
- mowa szybka (płynna), powolna, akcentowanie określonych wyrazów, jąkanie się, seplenienie, nie wymawianie niektórych liter, powtarzanie wyrazów, używanie tych samych zwrotów, charakterystyczna wymowa niektórych liter, używanie dialektu gwary, błędy językowe, charakterystyczny akcent obcego języka itp.

Gestykulacja:
- specyficzne ruchy rąk, wymachiwanie rękami lub ręką w czasie rozmowy, stukanie pieścią w stół, zamiatanie palcami po przedmiotach, ruszanie ramionami itp.

Mimika:
- marszczenie czoła, przyjmowanie wyrazu grozy, strachu, zdziwienia,
- inne reakcje uwidocznione na twarzy.

Sposób ubierania się:
- elegancki, schludny, niedbały, niechlujny, modny, itp.

Sposób palenia papierosów i tytoniu:
- rodzaj papierosów i tytoniu, w czym się pali, sposób palenia, sposób trzymania papierosów, sposób zgniatania ustników i gaszenia papierosów itp.

Umiejętności i nawyki:
- gry na instrumentach muzycznych, gry w karty, znajomość języka cygańskiego lub innych języków obcych, języka migowego.

Inne cechy charakterystyczne - tiki nerwowe, marszczenie czoła, przyczesywanie gładzenie włosów.
Sposób zachowania się w środowisku w stosunku do innych ludzi - agresywne, aroganckie, uprzejme lub przesadnie uprzejme itp.

Metody ustalania i odtwarzania wyglądu człowieka
Przy ustalaniu i odtwarzaniu cech zewnętrznych człowieka Policja stosuje metodę opisową oraz metody plastyczne, montażu i mieszane. Przy metodzie opisowej wykonuje się portret bezpośredni i pośredni. Portret bezpośredni to szczegółowy opis charakterystycznych cech wyglądu osoby, która jest fizycznie dostępna, najczęściej w celach rejestracji. Taką osobą może być osoba przesłuchiwana, zatrzymana albo aresztowana.

Portret pośredni jest sporządzany na podstawie zeznań świadków, a składają się na niego najbardziej charakterystyczne cechy wyglądu człowieka. Świadek niekiedy ma zbyt mało czasu by zaobserwować dokładnie całą postać, czy choćby twarz, a pamięć ludzka też do niezawodnych nie należy, informacje, których udzieli mogą więc być bardzo skąpe.
Istnieje jeszcze portret skrócony, który uwzględnia tylko cechy charakterystyczne dla wyglądu danej osoby ? tak jak w karykaturze. Do jego sporządzenia wykorzystuje się metodę prozopologiczną.

Ustalanie rysopisu na podstawie zeznań świadków
Chociaż portret pamięciowy jest jedną z ważniejszych rzeczy w pracy Policji, to oprócz wielu zalet ma też wady.
Na jego powstanie mają wpływ między innymi:
- miejsce, warunki i czas obserwacji;
- rodzaj zdarzenia i rolę w nim świadka;
- upływ czasu od chwili spostrzegania do momentu składania zeznań;
- cechy osobowości świadka, a przede wszystkim zdolności spostrzegania, zapamiętywania, odtwarzania i przekazywania widzianych cech;
- stan psychiczny świadka i jego zaangażowanie w proces tworzenia portretu i proces wykrywczy sprawcy;
- wpływ sugestii przed i po przesłuchaniu świadka;
- współpracę przesłuchującego ze świadkiem;
- przekonanie świadka co do możliwości rozpoznania określonej osoby;
- cechy osobowości, zdolności i przygotowanie przesłuchującego i wykonawcy portretu;
- środki pomocnicze służące do odtwarzania i wykonania rysopisu (portretu).

Sporządzając portret pamięciowy należy nie tylko korzystać z psychologii zeznań, ale także przestrzegać kilku zasad:
- świadkowie powinni być przesłuchiwani pojedynczo (unikać kontaktu świadków, którzy widzieli tą samą osobę);
- przesłuchanie powinno nastąpić jak najszybciej po dokonanych spostrzeżeniach
- świadkowi należy wyjaśnić cel przesłuchania i upewnić się czy jest w stanie rozpoznać osobę oraz w jakim stopniu jest zaangażowany w danej sprawie;
- przeprowadzić wstępną rozmowę o okolicznościach, w jakich widział osobę
- umiejętnie sprawdzić cechy spostrzegawczości świadka;
- zadawać umiejętnie pytania ogólne i szczegółowe dotyczące charakterystycznych cech wyglądu człowieka (nie stosować pytań sugestywnych);
- podane przez świadka cechy opisać zgodnie z terminologią wyglądu cech zewnętrznych człowieka;
- umiejętnie posługiwać się katalogiem charakterystycznych cech lub innymi środkami pomocniczymi.

Przesłuchując świadka w temacie rysopisu należy uzyskać informacje na temat wieku, budowy ciała, poszczególnych elementów twarzy i głowy oraz cech charakterystycznych, elementów ubioru etc. Im więcej świadków, którzy tworzą jeden portret, tym lepiej. Żeby portret mógł w pełni spełnić swoje zadanie powinien być wykorzystany, w jak najkrótszym czasie od chwili powstania. Później sprawca może dokonać zmian w swoim wyglądzie.

Identyfikator kompozycyjno-rysunkowy IRK II
Najpierw świadek otrzymuje katalog, z którego wybiera elementy twarzy, jego zdaniem pasujące do danej osoby. Z kartoteki identyfikatora wybiera się następnie folie z elementami podanego portretu i umieszcza się je na odpowiednich wodzidłach ramki podświetlacza. Jako pierwsze w portrecie pamięciowym uwzględnia się włosy i obrys twarzy, a później wprowadza pozostałe elementy i dokonuje korekty, a po zaakceptowaniu przez świadka opisuje się portret (symbole elementów, wprowadzone zmiany korekcyjne). Na samym końcu, kiedy świadek zaakceptuje portret, wykonuje się jego zdjęcie (portretu, nie świadka).

Portret rysunkowy
Taki portret wykonuje plastyk, przy użyciu materiałów graficznych, takich jak ołówek, i na podstawie wskazówek świadka.

Kolejna metoda wykorzystuje poszczególne elementy uwiecznione na taśmie filmowej (Vaicom) lub na zdjęciach (Photo-Fit). Na koniec wspomnieć należy o technice rzeźbiarskiej (metoda Gierasimowa) i komputerowej (POL-SIT).

A jak ktoś się chce pobawić, to może kliknąć TUTAJ

Zrodlo: Technika kryminalistyczna t.II i III. WWiP WSPol Szczytno