Kariera

Słowo kariera kojarzy się z awansem, osiągnięciami, np. finansowymi, naukowymi, artystycznymi. Postrzegane  jest więc raczej pozytywnie. Z drugiej strony kariera często wiąże się z kompromisami, negatywne znaczenie ma już słowo karierowicz, oznaczające człowieka, który osiąga sukces w sposób mało uczciwy.

•    Szekspir W., Makbet

Tytułowy bohater z pomocą żony zdobywa koronę, popełniając zbrodnię.

•    Szekspir W., Hamlet

Klaudiusz popełnia zbrodnię królobójstwa, żeni się z bratową, wdową po królu i wstępuje na tron duński.

•    Balzak H., Ojciec Goriot

„Karierę” zrobiły córki Goriota. Bogato wyszły za mąż, uważano je za wielkie panie.

•    Reymont W. S., Ziemia obiecana

Karol Borowiecki zabiega o względy Mady Müller, córki bogatego fabrykanta. Dzięki temu małżeństwu może mieć fabrykę i majątek.

•    Prus B., Lalka

Wokulskiemu karierę ułatwia małżeństwo z wdową po Minclu. Dziedziczy majątek wielu pokoleń, potem go pomnaża.

•    Żeromski S., Doktor Piotr

Wywodzący się ze zubożałej rodziny szlacheckiej tytułowy bohater robi karierę jako lekarz, przerywa ją, gdy dowiaduje się, że ojciec opłacał jego naukę z nieuczciwie zdobywanych pieniędzy.

•    Żeromski S., Ludzie bezdomni

Karierę robi syn szewca, Tomasz. Niestety, na drodze do sukcesu staje chęć samego Judyma, by pomagać biednym.

•    Nałkowksa Z., Granica

Zenon robi karierę dzięki układom, długi wdzięczności musi spłacać idąc na kompromis. Przerywa ją kochanka, która oblewa jego twarz kwasem.

•    Dołęga – Mostowicz, Nikodem Dyzma

Kariera tytułowego bohatera jest przypadkowa. Będąc na ważnym przyjęciu (też przypadek) wyrabia sobie stosunki, zostaje uznany za eksperta w dziedzinie, na której zupełnie się nie zna.

•    Gojawiczyńska P., Dziewczęta z Nowolipek

Dla dziewczyn „karierą” jest bogate zamążpójście lub prostytucja, która daje spore profity, jednak pieniądze szybko się kończą, opinia zostaje.

•    Zapolska G., Panna Maliczewska

Dziewczyna zaczyna grać główne role, gdy zostaje kochanką Dauma.

•    Kisielewski J. A., W sieci

Julka ma wielki talent, maluje obrazy, może zrobić karierę, ale zaprzepaszcza ją, pod presją rodziców wychodzi za mąż za niekochanego, ale bogatego człowieka.

•    Coupland D., Pokolenie X

Ludzie robiący karierę nie mają czasu dla siebie: brakuje im czasu na normalny posiłek, odpoczynek.

•    Szaniawski J., Adwokat i róża

Mecenas Wilcher obecnie jest hodowcą róż. W tej dziedzinie osiąga największe sukcesy.

•    Makepeace T. K., Targowisko próżności

Rebeka Sharp twardo stąpa po ziemi. Bezwzględnie dąży do kariery, uwodząc kolejnych mężczyzn.

•    Fitzgerald F. S., Wielki Gatsby

Pochodzący z nizin społecznych James Gatz, aby zdobyć Daisy, handluje alkoholem, zdobywa majątek, uchodzi za tajemniczego dżentelmena i przedsiębiorcę. Dzięki takiej karierze zwraca na siebie uwagę Daisy, która zostaje jego kochanką.

•    Brecht B., Kariera Artura Ui

Kariera w ujęciu groteskowym.

Motyw kariery w innych dziedzinach sztuki

•    malarstwo
- Tissot J. J. J., Pożegnanie
- van Haecht W., Aleksander Wielki odwiedza pracownię Apellesa
- Holbein H., Ambasadorowie

•    rzeźba
- Pomnik Aleksandra Wielkiego na koniu w Salonikach
- Pomnik Piłsudskiego na koniu w Gorzowie Wielkopolskim
- Pomnik M. Kopernika w Olsztynie

•    muzyka
- Perfekt, Kariera
- Bracia, Plastik
- Czerwone gitary, Byle co
- Dżem, Nie truj ojcze

•    film
- Drobne cwaniaczki, reż. W. Allen
- Firma, reż. S. Pollack
- Rain Man, reż. B. Levinson
- Młode wilki, reż. J. Żamojda
- Dług, reż. K. Krauze
- Barwy ochronne, reż. K. Zanussi
- Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz, reż S Bareja
- Kariera Nikosia Dyzmy, reż. J. Bromski
- Idioci, reż. L von Trier

Cytaty

Nic nie robić i zarabiać dużo pieniędzy – oto jak młodzieńcy wyobrażają sobie idealną karierę.
                            B. Disraeli

Kariera domowa nie więcej pociąga wszystkie kobiety, niż kariera wojskowa pociąga wszystkich mężczyzn.
G.    B. Shaw

Kariera artysty podobna jest karierze kurtyzany: najpierw dla własnej przyjemności, potem dla przyjemności innych, a w końcu dla pieniędzy.
                            M. Achard

Kariera to piękna rzecz, ale nie możesz się do niej przytulić w zimną noc.
                            M. Monroe