Mezalians

  Szekspir W., Hamlet

Poloniusz, ojciec Ofelii, nie wyrażał zgody na jej związek z królewskim synem, przekonywał córkę, że jest przez Hamleta zwodzona

•    Kraszewski J. I., Ulana

Panicz Tadeusz omotuje chłopkę, zamężną kobietę. Nie ma wobec niej żadnych poważnych planów. Z podróży wraca ze świeżo poślubioną panną z jego sfery.

•    Mickiewicz A., Pan Tadeusz

Jacek Soplica otrzymał czarną polewkę, gdy poprosił o rękę Ewy Horeszkówny.

•    Orzeszkowa E., Nad Niemnem

Justyna była zbyt uboga, by wyjść za kuzyna Zygmunta Korczyńskiego.
Małżeństwo Janka i Justyny będzie udane, mimo różnicy stanów, bowiem młodzi mają wspólne cele i poglądy na świat.

•    Prus B., Lalka

Stanisław Wokulski pochodzi ze zubożałej szlacheckiej rodziny, ale dla arystokratów jest tylko kupcem.

•    Dąbrowska M., Noce i dnie

Józef Toliborski kocha Basię Ostrzeńską, ale żeni się z bogatą panną.

•    Reymont W. S., Chłopi

Małżeństwa chłopów opierają się na łączeniu majątków. Żony, które wniosły mało ziemi w posagu są źle traktowane.

•    Żeromski S., Wierna rzeka

Matka Józefa Odrowąża była przeciwna wprowadzeniu do rodziny ziemianki Salomei Brynickiej.

•    Zapolska G., Moralność pani Dulskiej

Aniela Dulska, mieszczka, zapobiega małżeństwu syna Zbyszka ze służącą Hanką.

•    Nałkowska Z., Granica

Zenon – inteligent jest zaręczony z Elżbietą, ale ma romans z córką kucharki, Justyną. Gdy dowiaduje się o ciąży kochanki, w ogóle nie bierze pod uwagę poślubienia jej.

•    Lubkiewicz – Urbanowicz T., Boża podszewka

Sędzia Kazimierz zmusił do aborcji mieszkającą z nim kobietę niższego stanu i porzucił, nie biorąc nawet pod uwagę małżeństwa z nią.

•    Mniszkówna H.,Trędowata

Stefcia Rudecka, uboga guwernantka, umiera, szykanowana przez rodzinę narzeczonego ordynata Michorowskiego.

•    Malczewski A., Maria

Uboga szlachcianka wychodzi za magnata. Dziewczyna ginie w wyniku intrygi teścia.

•    Mann T., Rodzina Buddenbrooków

Tomasz ma romans z biedną dziewczyną, nie mówi o tym rodzinie. Małżeństwo według niego musi być inwestycją w przyszłość firmy, dlatego żeni się z bogatą panną.

Motyw mezaliansu w innych dziedzinach sztuki

•    malarstwo
- Simmler J., Pożegnanie Wacława z Marią
- Millais J. E., Śmierć Ofelii
- Delacroix E., Ofelia

•    rzeźba
- Enrico Muscetra, Romeo i Julia
- Wojtowicz B., Woźniak Cz., Pomnik Adama Mickiewicza

•    muzyka
- Big Cyc, Zbyszek kieliszek i koleżanka Szklanka
- T – Raperzy znad Wisły, Nad Niemnem
- Rybotycka B., W ramionach Twych (Trędowata)
- Kilar W., Walc trędowatej

•    film
- Pan Tadeusz, reż A. Wajda
- Trędowata, reż. A. Wajda
- Granica, reż. J. Rybkowski
- Noce i dnie, reż. J. Antczak
- Wszystko o mojej marce, reż. P. Almodovar
- Daleko od dna, reż. J. J. Kolski

Cytaty

Każde małżeństwo jest mezaliansem.
                            K. Kraus

Wszelkie małżeństwa są niebezpieczne.
                            A. Einstein

Ten, kto żeni się dla pieniędzy, ma przynajmniej rozsądny powód.
                            G. Laub