Jak możesz pomóc dziecku z niedosłuchem

Krzysztof Jagielski
02.06.2015

Jak możesz pomóc swojemu dziecku

Możesz udzielić swemu dziecku pomocy i wsparcia różnymi sposobami. Bez wątpienia najlepszym sposobem jest pełna akceptacja i darzenie dziecka miłością. Innym ważnym krokiem jest zapewnienie mu dobrze dopasowanych, wysokiej jakości aparatów słuchowych.

Nowoczesne aparaty słuchowe mają ogromne możliwości. Są produktem bardzo zaawansowanym technologicznie, stale doskonalonym, by dostarczać dźwięku o coraz czystszym brzmieniu, zapewnić komfort słuchania i rozumienie mowy. Dlatego większość dzieci może osiągać korzyść z ich stosowania.

Proces doboru odpowiednich aparatów słuchowych

Dobór odpowiednich dla dziecka aparatów słuchowych jest procesem długotrwałym. Wymaga silnej motywacji i aktywnego uczestnictwa rodziców. Nawet najbardziej zaawansowane, dobrze dopasowane aparaty słuchowe nie pomogą Twemu dziecku jeśli nie będzie ich nosić lub będzie je nosić niesystematycznie.

Chęć noszenia aparatów przez dziecko będzie w dużej mierze zależna od stopnia jego zaangażowania i rozumienia okoliczności. Im bardziej jest ono zaangażowane w proces, im lepiej rozumie co się dzieje, tym szybciej zaakceptuje aparaty i chętniej będzie je nosić. Niezwykle ważna jest motywacja rodziców. Jeśli rodzice nie chcą pogodzić się z sytuacją i nie są zmotywowani do działania, dziecko łatwo to wyczuje i odrzuci aparaty.

Kto może Ci pomóc?

Jeśli masz dziecko z uszkodzeniem słuchu, możesz uzyskać pomoc różnych specjalistów. Radzimy zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego. Poinformuje Cię, co robić dalej.

Poniżej wymieniono specjalistów, którzy mogą pomóc Tobie i Twemu dziecku.

  • Audiolog: lekarz specjalista zajmujący się diagnostyką i leczeniem zaburzeń słuchu.
  • Surdologopeda, surdopedagog: specjaliści zajmujący się oceną i rehabilitacją zaburzeń głosu i mowy u dzieci z uszkodzeniem słuchu.
  • Laryngolog: lekarz specjalista zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem, między innymi chirurgicznym, chorób uszu, nosa, gardła i krtani.
  • Audiolog dziecięcy: audiolog specjalizujący się w diagnostyce i leczeniu zaburzeń słuchu u dzieci. Wybierze i ustawi aparaty słuchowe dla Twego dziecka. Przedstawi możliwości i potrzeby korzystania z innych urządzeń wspomagających słyszenie.
  • Logopeda: specjalista zajmujący się oceną i rehabilitacją zaburzeń głosu i mowy.
  • Psycholog: specjalista, który oceni rozwój Twego dziecka, udzieli wskazówek pomocnych w rehabilitacji, pomoże Tobie i Twemu dziecku przebrnąć przez trudne chwile.


Aparaty słuchowe dla dzieci

Przy wyborze aparatów słuchowych najbardziej odpowiednich dla Twego dziecka należy wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. wielkość i charakter ubytku słuchu, wiek, ogólne możliwości dziecka, stopień jego aktywności.

Zaawansowanie technologii znacznie zwiększyło możliwości korygowania różnych rodzajów ubytków słuchu.

Na proces doboru odpowiednich aparatów słuchowych składa się wiele czynników. Niezbędna jest pomoc doświadczonego audiologa, który wybierze aparaty najlepiej dopasowane do potrzeb Twego dziecka.

Jak działają aparaty słuchowe

Dzisiejsze aparaty słuchowe są lepsze niż kiedykolwiek. Przetwarzają dźwięk w sposób podobny do odtwarzaczy CD. Istotną różnicą jest to, że urządzenie musi być miniaturowe, by mogło się zmieścić w małym aparacie zausznym czy wewnątrzusznym.

Aparat słuchowy składa się z trzech głównych elementów, umieszczonych w plastikowej obudowie.

Pierwszy z nich to mikrofon. Mikrofon zbiera dźwięki i przetwarza je w sygnał elektryczny.

Drugim elementem jest wzmacniacz, który wzmacnia sygnał elektryczny. Filtry we wzmacniaczu modyfikują sygnał tak, by dostosować go do potrzeb osoby z uszkodzeniem słuchu.

Aparaty słuchowe zauszne i wewnątrzuszne

Dzieci mogą korzystać z dwóch rodzajów aparatów słuchowych: zausznych (BTE - ang.  Behind-The-Ear) i wewnątrzusznych (ITE - ang. In-The-Ear).

Aparaty zauszne
Zauszne aparaty słuchowe nadają się do korygowania wszystkich rodzajów ubytków słuchu od lekkich do głębokich. Dźwięk dociera do ucha przez plastikowy, przeźroczysty dźwiękowód wkładki usznej, która robiona jest na miarę.
Aparaty zauszne mają smukły kształt, odpowiadający kształtowi małżowiny usznej. Są dostępne w szerokiej gamie kolorów, które można dopasować do koloru skóry, czy włosów. Szczególnie popularne wśród dzieci są aparaty w żywych, "wesołych" kolorach.

Aparaty wewnątrzuszne
Aparaty wewnątrzuszne nosi się wewnątrz małżowiny usznej. Są zalecane do korygowania ubytków słuchu lekkich i umiarkowanych, rzadziej ciężkich. Robione są na miarę. Gwarantuje to komfort korzystania z aparatów.
Aparaty wewnątrzuszne robi się w kilku rozmiarach. Zwykle nie zaleca się ich dla małych dzieci, gdyż ich uszy są jeszcze małe i stale rosną. Jeśli ubytek słuchu Twego dziecka pozwala na zastosowanie takich aparatów, może z nich korzystać od 8-10 roku życia.

Aparaty analogowe i cyfrowe

W analogowych aparatach słuchowych oryginalny sygnał akustyczny (taki jaki słyszymy) jest przetwarzany w sygnał elektryczny. W aparatach cyfrowych sygnał akustyczny jest zamieniany w ciąg cyfr (0, 1), które są  odpowiednio przetwarzane i wzmacniane i z powrotem konwertowane na analogowy sygnał akustyczny, który trafia do słuchawki i jest słyszany przez osobę noszącą aparat.

Cyfrowe przetwarzanie dźwięku
Chociaż żaden aparat słuchowy nie jest w stanie przywrócić słuchu dziecka, to współczesne aparaty słuchowe pozwalają dziecku na słyszenie właściwego obrazu dźwiękowego, bez względu na głębokość ubytku.
Przez ostatnie kilka lat dokonał się znaczący przełom technologiczny. Słuchając dźwięku z płyty kompaktowej, usłyszysz niezwykle czysty i klarowny dźwięk. Nowoczesne aparaty słuchowe używają tego samego rodzaju cyfrowego przetwarzania dźwięku co odtwarzacze płyt CD, aby zapewnić najwyższą jakość dźwięku.
Cyfrowe przetwarzanie dźwięku oznacza, że dźwięk jest rejestrowany matematycznie. Przetwarzanie bit po bicie jest bardzo dokładne i określone detale mogą być zmienione bez zakłócania ogólnego obrazu dźwięku.
Ponieważ cyfrowe przetwarzanie dźwięku jest znacznie odporniejsze na zakłócenia niż analogowe, to sygnał cyfrowy może być dokładnie powtarzany niemal w nieskończoność bez naruszania jego jakości. To tak, jak kopiowanie na dyskietki. Każda z nich jest idealnym duplikatem oryginału.

Urządzenia wspomagające słyszenie

Niektóre sytuacje słuchowe mogą okazać się dla dziecka zbyt trudne z powodu dużego hałasu otoczenia lub zbyt dużej odległości od źródła dźwięku. Dodatkowe urządzenia wspomagające słyszenie (współpracujące z aparatami dziecka) mogą być przydatne w przypadku:

  •  Słuchania nauczyciela w szkole
  •  Korzystania z telefonu
  •  Oglądania telewizji
  •  Słuchania muzyki
  •  Podróżowania samochodem


Twój audiolog z pewnością doradzi, które z urządzeń będą przydatne Twemu dziecku. Jeśli zauważysz, że dziecko ma trudności w sytuacjach innych niż wymienione powyżej, zapytaj, które z nich może pomóc w rozwiązaniu problemu.

Systemy FM

Słuchanie w klasie szkolnej może być trudne nawet dla dziecka dobrze słyszącego. Wynika to po części z tego, że głos nauczyciela przebywa długą drogę zanim dotrze do ucznia, a częściowo z powodu hałasu spowodowanego szuraniem kapci, przesuwaniem krzeseł, rozmowami i kręceniem się uczniów. By dobrze słyszeć, co mówi nauczyciel, wiele dzieci korzysta z systemu FM.

System FM wychwytuje głos nauczyciela przy pomocy mikrofonu, przekształca go w falę radiową i przesyła sygnał prosto do aparatów słuchowych dziecka. Działa doskonale w warunkach klasy szkolnej, ponieważ "zmniejsza" odległość pomiędzy uczniem i nauczycielem. Systemy FM są czasem używane przez dzieci dobrze słyszące, pomagając im skoncentrować się w hałaśliwym otoczeniu. System FM może być używany również w warunkach domowych - przy stole podczas posiłków, do oglądania telewizji czy w czasie zabawy.

Poza systemami FM dostępne są też inne urządzenia wspomagające słyszenie w trudnych sytuacjach akustycznych. Zapytaj audiologa, jakie rozwiązanie poleciłby Twemu dziecku.

Pomoc w życiu codziennym

Masz wiele możliwości pomocy swemu dziecku z uszkodzeniem słuchu.

Na przykład, kiedy rozmawiacie, możesz ułatwić mu rozumienie mowy przestrzegając pewnych zasad:

 

   1. Niech Twoja twarz będzie zawsze widoczna. Jeśli dziecko widzi, co mówisz, łatwiej mu będzie usłyszeć co mówisz. Jeśli Twoja twarz jest dobrze oświetlona, dziecko widzi jej mimikę i ruchy warg. Unikaj więc podpierania twarzy ręką podczas rozmowy, rozmawiania w czasie czytania gazety.
   2. Mów wyraźnie. Mów do swego dziecka wyraźnie, z normalną intonacją. Pamiętaj, że nie musisz krzyczeć. Jeśli dziecko Cię nie rozumie, nie powtarzaj wypowiedzi, Spróbuj powiedzieć to samo innymi słowami.
   3. Unikaj rozmowy w hałasie. Staraj się unikać rozmowy w hałaśliwym otoczeniu. Ścisz telewizor, zamknij okno, by stłumić hałas uliczny. Możesz zbliżyć się do swego dziecka podczas rozmowy, mówić głośniej lub po prosu znaleźć inne miejsce do rozmowy.

Aby dowiedzieć się o innych sposobach porozumiewania się wybierz metody w lewym menu. To, czy Twoje dziecko będzie mogło z nich korzystać zależy od stopnia jego ubytku słuchu, wieku, rodzaju aparatu słuchowego, z którego korzysta, ogólnych możliwości dziecka, a także od tego, w jakim stopniu wasza rodzina potrafi opanować nowe sposoby porozumiewania się.

Czytanie z ust

Ruchy warg obrazują artykulację słów, np. „malina” i „Halina”. . Dlatego czytanie z ruchu warg jest pomocne do pełnego rozumienia mowy, szczególnie dla dzieci niedosłyszących. Czytanie z ust wspiera więc rozumienie języka mówionego.

Rehabilitacja mowy

U wielu dzieci z uszkodzeniem słuchu występuje opóźnienie rozwoju mowy. Muszą one korzystać z pomocy logopedy, który pomoże im lepiej komunikować się z aparatem słuchowym.

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji na temat rehabilitacji mowy, skontaktuj się ze swoim audiologiem.

Metoda wyraźnej mowy

Metoda wyraźnej mowy jest prostym sposobem mówienia. Uczy jak precyzyjnie i starannie wymawiać słowa i zdania bez gubienia końcówek. Poszczególne frazy i zdania w wypowiedzi są oddzielone odpowiednimi przerwami.

Stosując metodę wyraźnej mowy automatycznie zwalniasz wypowiedź i mówisz głośniej. Dzięki temu, że akcentujesz słowa kluczowe i stosujesz szerszy zakres intonacji głosu, Twoja mowa jest bardziej ożywiona.

Jeśli chcesz nauczyć się jak stosować metodę wyraźnej mowy, skontaktuj się ze swoim audiologiem.

Fonogesty

Fonogesty są techniką wspomagającą język mówiony.

Najpierw musisz nauczyć się, w których miejscach narządu artykulacyjnego formowane są głoski. Z wypowiadaniem głosek połączone jest używanie odpowiednich znaków, które wspomagają język mówiony.

Używanie tej techniki wymaga specjalnego szkolenia, ale jeśli potraficie ją opanować możecie pomóc swemu dziecku w nauce mowy.

Język migowy

Dzieci z głębokim uszkodzeniem słuchu lub całkowitą głuchotą uczą się zwykle od początku języka migowego. Uczenie się języka migowego nie oznacza przekreślenia możliwości nauki mowy. Wymaga to intensywnej pracy, ale wcale nie jest rzadkie, że dziecko z głębokim uszkodzeniem słuchu umie posługiwać się językiem migowym i mową.

Jeśli zdecydujecie się na naukę języka migowego, musicie nauczyć się go wszyscy- dziecko i rodzina. Porozmawiaj z audiologiem, czy ten sposób porozumiewania się jest korzystny w przypadku Twego dziecka. Porozmawiaj też z innymi rodzicami, nauczycielami i dorosłymi osobami z uszkodzeniem słuchu.

Przekonasz się, że poglądy na temat języka migowego są bardzo różne. Postaraj się uzyskać jak najwięcej informacji, zanim podejmiesz właściwą decyzję.

http://www.sluchowisko.net/

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie