Obowiązki pracodawców i pracowników w zakresie ochrony przed hałasem

Obowiązki pracodawców dotyczące ochrony pracowników przed nadmiernym hałasem są określone w odpowiednich dyrektywach Unii Europejskiej i przepisach krajowych wdrażających do prawa polskiego postanowienia tych dyrektyw (patrz rozdział 5).

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić ochronę pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas, a w szczególności zapewnić stosowanie (patrz rozdział 10):
- procesów technologicznych niepowodujących nadmiernego hałasu,
- maszyn i innych urządzeń technicznych powodujących możliwie najmniejszy hałas, nieprzekraczający dopuszczalnych wartości,
- rozwiązań obniżających poziom hałasu w procesach pracy (priorytet mają tu środki redukcji hałasu u źródła jego powstawania).

Ponadto, zgodnie z dyrektywą 2003/10/WE, której postanowienia mają być wdrożone do prawa polskiego przed 15 lutego 2006 r., pracodawca będzie zobowiązany zapewnić pracownikowi dostęp do ochronników słuchu, gdy poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy przekroczy 80 dB.

Na stanowiskach pracy, na których mimo zastosowania możliwych rozwiązań technicznych i organizacyjnych, poziom hałasu przekracza wartości dopuszczalne, pracodawca ma obowiązek zapewnić (patrz rozdział 10 i 11):
- ustalenie przyczyn przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu oraz opracowanie i zastosowanie programu działań technicznych i organizacyjnych mających na celu najskuteczniejsze zmniejszenie narażenia pracowników,
- zaopatrzenie pracowników w środki ochrony indywidualnej słuchu, dobrane do wielkości charakteryzujących hałas i do cech indywidualnych pracowników, oraz ich stosowanie,
- ograniczenie ekspozycji na hałas, w tym stosowanie przerw w pracy,
- oznakowanie stref zagrożonych hałasem, a także, gdy jest to uzasadnione ze względu na stopień zagrożenia oraz możliwe ograniczenie dostępu do tych stref, poprzez ich odgrodzenie.

Pracownikom zatrudnionym na stanowiskach, na których poziom hałasu przekracza wartości dopuszczalne, należy zapewnić informację na temat:
- wyników pomiarów hałasu i zagrożenia dla zdrowia wynikającego z narażenia na hałas,
- działań podjętych w związku z przekroczeniem dopuszczalnych wartości hałasu na określonych stanowiskach,
- właściwego doboru i sposobów używania środków ochrony indywidualnej słuchu (patrz rozdział 11).
Obowiązkiem pracodawcy jest również zapewnienie pracownikom okresowych badań lekarskich, w tym badań otolaryngologicznych i audiometrycznych(patrz rozdział 12)

Do obowiązków pracownika należy:
- współdziałanie przy ocenie zagrożenia hałasem,
- stosowanie środków ochrony zbiorowej i ochronników słuchu,
- informowanie pracodawcy o uszkodzeniach środków ochronnych lub trudnościach w ich stosowaniu.

Kolejne trzy rozdziały dotyczą metod realizacji wymienionych wyżej obowiązków, a w szczególności metod ograniczania zagrożenia hałasem, ochronników słuchu oraz profilaktyki lekarskiej związanej z pracą na hałaśliwych stanowiskach.