Ciemność

• Alighieri D., Boska komedia

W nocy rozpoczyna się wędrówka Dantego po zaświatach. To początek drogi ku doskonałości - jasności symbolizującej Boga.

• Szekspir W., Makbet

Ciemność to symbol zbrodni, której dokonał tytułowy bohater.

• Szekspir W., Romeo i Julia

Kochankowie spotykają się potajemnie, pod osłoną nocy.

• Sęp - Szarzyński M., Sonet IV

„Hetmanem ciemności" nazwano szatana.

• Mickiewicz A., Dziady III

Konrad o losy ojczyzny obwinia ludzi tkwiących w ciemności, czyli niewiedzy, biernych.

• Dostojewski F., Zbrodnia i kara

Ciemność towarzyszy Rodionowi przede wszystkim wtedy, gdy jest bliski popełnienia samobójstwa.

• Żeromski S., Rozdzióbią nas kruki, wrony

Opowiadanie kończy się opisem nadchodzącej nocy, synonimu klęski i rozpaczy.

• Conrad J., Jądro ciemności

Ciemność to zakamarki ludzkiej duszy, instynkty, popędy, zło, czarny kontynent, a także zacofanie, ciemnota minionych pokoleń (opowiadanie Marlowa).

• Andrzejewski J., Ciemności kryją ziemię

Ciemność to symbol zła ideologii totalitarnych.

• Miłosz Cz., Do polityka

Ciemność jako nadciągające zagrożenie.

• Stasiuk A., Ciemny las

Tytuł nawiązuje do pierwotnej, niebezpiecznej, ale też żywej przestrzeni Wschodu.

• Stasiuk A., Noc

Z ciemności autor wydobywa stereotypy, którymi się kierujemy, a których się wstydzimy. Opowieść o polskich złodziejach, niemieckich mordercach itp.

Motyw ciemności w innych dziedzinach sztuki

• malarstwo

- Michał Anioł, Oddzielenia światła od ciemności

- Santi R., Oddzielenia światła od ciemności

- Turner W., Rybak na morzu

- Friedrich C. D., Dwaj wędrowcy obserwujący księżyc

- Elsheimer A., Ucieczka do Egiptu

- Weiss W., Melancholik

• rzeźba

- Mitoraj I., Ciemna strona księżyca

• muzyka

- Hey, Ja, sowa

- Pudelsi, W krainie ciemności

- J. Kaczmarski, Władca ciemności

- M. Szcześniak, Ciemność oślepia

• film

- Ciemność, reż. I. Balagueró

- Naprzeciw ciemności, reż. R. Crudo

- Pośród ciemności, reż. P. Almodovar

Cytaty

Patrząc na ciemność lub śmierć boimy się nieznanego - niczego więcej.

       J. K. Rowling

Są tacy, co nie potrzebują nocy. Ciemność promieniuje z nich.

S. J. Lec

Komu tysiące lat nie mówią nic, niech w ciemności niewiedzy żyje z dnia na dzień.
                                                                                 J. W. Goethe

Jestem w ciemności i próbuję widzieć jasno.

                                                                                 A. Camus

W ciemnościach waga słów jest podwójna.

                                                                                  E. Canetti

Stosy nie rozświetlają ciemności.

                                                                                  S. J. Lec