Fantastyka pisarze: John Varley

Piotr Kowalczyk
06.09.2015

John Herbert Varley (ur. 9 sierpnia 1947 w Austin, Teksas) – amerykański pisarz s-f, zdobywca nagród Hugo, Nebula, Locusa, Seiun, Prometheus, Jupitera, Prix Apollo, Endeavour i wielu innych.

Imiona i nazwisko     John Herbert Varley
Data i miejsce urodzenia     9 sierpnia 1947
Stany Zjednoczone Austin, Teksas
Narodowość     amerykanin
Dziedzina sztuki     literatura
Styl     fantastyka naukowa
Ważne dzieła     The Golden Globe, Gorąca linia z Wężownika, NACIŚNIJ ENTER■

Dorastał w Fort Worth w Teksasie, w 1957 przeniósł się do Port Arthur, gdzie ukończył Nederland High School. Uczęszczał na Stanowy Uniwersytet Michigan, początkowo jako student fizyki, później anglistyki. Opuścił szkołę przed swoimi 20 urodzinami i wyjechał do San Francisco akurat w czas "lata miłości" 1967 roku. Tam pracował jako niewykwalifikowany robotnik, korzystając z pomocy misji św. Antoniego. Tam też doszedł do wniosku, że pisanie będzie przynosić lepszy kawałek chleba. Przypadkowo wziął udział w festiwalu w Woodstock w 1969, gdy samochód zepsuł mu się pół mili od miejsca koncertów. W różnych czasach mieszkał w Portland, Nowym Jorku, Berkeley i Los Angeles.

Twórczość

Napisał kilka powieści (jego pierwsze podejście, Gas Giant, jak sam przyznaje, było "dość kiepskie") i znaczną liczbę opowiadań. Spora część z nich opowiada historię przyszłości. The Eight Worlds gdzie na 100 lub 200 lat wstecz zanim tajemnicza i potężna rasa obcych prawie całkowicie zmiotła ludzkość z powierzchni Ziemi (uważali, że wieloryby i delfiny są nadrzędna ziemską formą życia a ludzie tylko plagą robactwa), ale ludzie zaludnili praktycznie każdy pozostały zakątek systemu słonecznego, często dzięki dzikim modyfikacjom biologicznym często "podejrzanym" u obcych. Szczegółowe spekulacje Varley na temat jakie ludzie mogą mieć przewagi w naukach biologicznych były czymś odkrywczym w roku 1970, kiedy jego zbiór opowiadań The Persistence of Vision było opublikowane. Opowiadanie tytułowe zdobyło Hugo i Nebulę, a opowiadanie Overdrawn at the Memory Bank (zresztą sfilmowane) podobno zainspirowało częściowo twórców filmu Pamięć absolutna (choć główną inspiracją było oczywiście opowiadanie Philipa K. Dicka Przypomnimy to panu hurtowo). Również dwa inne opowiadania (Options i Blue Champagne) zostały sfilmowane jako epizody serialu telewizyjnego Welcome to Paradox.

Varley spędził kilka lat w Hollywood, ale jedynym rezultatem był film Millenium. Tego doświadczenia autor nie wspomina dobrze, narzekając na ciężką współpracę z 4 różnymi reżyserami i koniecznością wielokrotnego zmieniania scenariusza.

Varley jest często porównywany do Roberta Heinleina przez podobny opisowy styl i tematy wolnej miłości i wolnych społeczeństw. Dwie jego opowieści, Steel Beach i The Golden Globe wykorzystują zresztą Heinleinowskie pomysły dotyczące społeczności. The Golden Globe opisuje społeczeństwo wyrosłe z kolonii więziennej na Plutonie i kolejne ewoluujące na jego księżycu Charonie (sytuacja podobna jak w powieści Luna to surowa pani Heinleina).

U Varleya warte odnotowania jest również znaczenie postaci kobiecych, dość nietypowe w science fiction, zwłaszcza wśród męskich autorów hard sf. Widać to nie tylko w Eight Worlds, gdzie zmiany płci są czymś normalnym, ale i w innych powieściach. W ogóle motyw zmiany płci to przykład ciekawego umieszczania tematów związanych z seksualnością w powieściach Varleya, bez dominowania ich przez tą seksualność.

Bibliografia

Powieści

        * The Ophiuchi Hotline (1977) (Gorąca linia z Wężownika, Prószyński i S-ka 1996)
        * trylogia Gaea:

            * Titan (1979) (Tytan, Rebis 1992)
            * Wizard (1980) (Czarodziejka, Rebis 1993)
            * Demon (1984) (Demon, Rebis 1993)

        * Millennium (1983) (Złoty wiek, Prószyński i S-ka 1997)
        * Steel Beach (1992)
        * The Golden Globe (1998) (Prometheus Award 1999)
        * Red Thunder (2003) (Endeavour Award 2004)
        * Mammoth (2005)
        * Red Lightning (2006)

Zbiory opowiadań

        * The Persistence of Vision (1978 Uporczywość widzenia)
        * The Barbie Murders (1980) (wydane później jako Picnic on Nearside, 1984)
        * Blue Champagne (1986)
        * The John Varley Reader: Thirty Years of Short Fiction (2004)

Inne

        * Millennium - scenariusz (1989) bazowany na opowiadaniu "Air Raid" (podobnie jak i powieść Millennium)


Nagrody

Nagroda Hugo:

        * 1979 - opowiadanie The Persistence of Vision (Uporczywość widzenia, Nowa Fantastyka 5/1995)
        * 1982 - miniatura The Pusher
        * 1985 - opowiadanie Press Enter■ (NACIŚNIJ ENTER■, w Don Wollheim proponuje 1985, Wydawnictwo "Alfa" 1985)
        * 12 nominacji

Nagroda Nebula:

        * 1979 - opowiadanie The Persistence of Vision
        * 1985 - opowiadanie Press Enter■
        * 6 nominacji

Nagroda Locusa:

        * 1976 - Nagroda Specjalna - 4 nowele w Top 10 (Bagatelle, Gotta Sing, Gotta Dance, Overdrawn at the Memory Bank, The Phantom of Kansas)
        * 1979 - opowiadanie The Persistence of Vision
        * 1979 - nowela The Barbie Murders
        * 1979 - zbiór pojedynczego autora The Persistence of Vision
        * 1980 - powieść Titan
        * 1981 - zbiór pojedynczego autora The Barbie Murders
        * 1982 - opowiadanie Blue Champagne
        * 1982 - miniatura The Pusher
        * 1985 - opowiadanie Press Enter■
        * 1987 - zbiór opowiadań Blue Champagne

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie