Nadgodziny – wszystko, co musisz o nich wiedzieć

Nadgodziny większości kojarzą się z ciemiężeniem pracowników i arogancją przełożonych. Są jednak osoby, które same zgłaszają się do tego, aby zostawać w pracy dłużej. Dlaczego? Nie tylko po to, by się podlizać, ale także solidnie sobie dorobić. Warto bowiem wiedzieć, że za nadgodziny pracownikowi przysługują konkretne profity. Jakie? Przeczytaj.

Czy pracodawca ma prawo prosić pracownika o dłuższe zostanie w pracy?

Tak, a dokładnie reguluje to Kodeks Pracy. Pracodawca może zlecić pracownikowi zostanie w pracy po godzinach wyłącznie po spełnieniu trzech warunków:

• Łączny wymiar nadgodzin nie może przekroczyć 150 godzin rocznie
• Musi zostać zachowany minimalny dobowy czas odpoczynku, który w przypadku osób zatrudnionych na cały etat wynosi 11 godzin (nieprzerwanie)
• Pracownik musi mieć kwalifikacje do wykonywania zadań w ramach nadgodzin

Jeśli którykolwiek z tych warunków nie został spełniony, pracownik może odmówić zostania po godzinach i nie grożą mu z tego tytułu żadne konsekwencje służbowe.

Przykład

Jan Kowalski został poproszony o zostanie w pracy do 23. Na stanowisku musi się ponownie stawić o 7 rano następnego dnia. Zostaje mu więc tylko 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Zgodnie z prawem może odmówić wykonania polecenia.

Za pracę w nadgodzinach przysługuje dodatek

Mogą z niego skorzystać wyłącznie osoby zatrudnione na umowę o pracę. Bardzo ważne jest także to, że dodatkowe wynagrodzenie przysługuje tylko wtedy, gdy pracownik zostaje dłużej w pracy na wyraźne polecenie przełożonego. Nie ma więc mowy o profitach, jeśli pracownik np. pomaga koledze w skończeniu projektu, a nie leży to w zakresie jego obowiązków.

Za pracę w nadliczbowym wymiarze czasu pracodawca powinien wypłacić pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie lub udzielić mu wolnego.

Przykład

Jan Kowalski został po godzinach i spędził w pracy 4 godziny więcej. Następnego dnia (lub innego, w zależności od ustaleń z pracodawcą) może zostać zwolniony do domu o 4 godziny wcześniej, bez konieczności brania urlopu czy obawy o obniżenie wynagrodzenia.

Pracownicy jednak chętniej korzystają z dodatków za pracę w nadgodzinach. Tutaj stawki są ustalone w Kodeksie Pracy. I tak:

• Za pracę w dniu wolnym, w święto lub w nocy, pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% stawki dziennej.
• Za pracę w dniu roboczym pracownikowi przysługuje 50% stawki dziennej.

Warto znać te zasady, aby nie dać się bezpodstawnie wykorzystywać i nie brać nadgodzin w imię bliżej nieokreślonego interesu firmy.