Kodeks cywilny

Mateusz Nowak
23.08.2015

Kodeks cywilny (skrót K.c. lub w języku prawniczym również kc) – usystematyzowany według określonych reguł (nawiązujących do podziału dokonanego w Instytucjach Gaiusa) zbiór przepisów prawnych z zakresu prawa cywilnego obejmujący przynajmniej podstawowy zestaw instytucji z tej dziedziny. Charakteryzuje się staranną redakcją językową, syntetycznymi sformułowaniami oraz brakiem zbędnej kazuistyki. Wydany został ustawą z 23 kwietnia 1964 r. Wszedł w życie z dniem 1 stycznia 1965 r., z wyjątkiem artykułów 160-167, 178, 213-219 i 1058-1088, które weszły w życie z dniem ogłoszenia, czyli 18 maja 1964 r. Kodeks cywilny opublikowany został w Dzienniku Ustaw Nr 16, poz. 93 z 1964 r.

Geneza

Uchwalenie Kodeksu cywilnego wywołane było w głównej mierze potrzebą unifikacji polskiego prawa cywilnego oraz unowocześnieniem dotychczasowych przepisów. Do momentu wejścia w życie Kodeksu cywilnego w zakresie stosunków cywilnoprawnych obowiązywały:
* ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. – Przepisy ogólne prawa cywilnego (Dz. U. z 1950 r. Nr 34, poz. 311),
* dekret z dnia 11 października 1946 r. – Prawo rzeczowe (Dz. U. Nr 57, poz. 319),
* rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. – Kodeks zobowiązań (Dz. U. Nr 82, poz. 598),
* dekret z dnia 8 października 1946 r. – Prawo spadkowe (Dz. U Nr 60, poz. 328),
* rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. – Kodeks handlowy (Dz. U. z 1934 r. Nr 57, poz. 502),
* ustawa z dnia 13 lipca 1957 r. o obrocie nieruchomościami rolnymi (Dz. U. z 1957 r. Nr 39, poz. 172),
* ustawa z dnia 29 czerwca 1963 r. o ograniczeniu podziału gospodarstw rolnych (Dz. U. z 1963 r. Nr 28, poz. 168),
* rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 94, poz. 848),
* rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o rejestrowym zastawie rolniczym (Dz. U. z 1928 r. Nr 38, poz. 360),
* ustawa z dnia 14 marca 1932 r. o rejestrowym zastawie drzewnym (Dz. U. z 1932 r. Nr 31, poz. 317),
* ustawa z dnia 28 kwietnia 1938 r. o rejestrowych prawach rzeczowych na pojazdach mechanicznych (Dz. U. z 1938 r. Nr 36, poz. 302),
* ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o zastawie rejestrowym na maszynach i aparatach (Dz. U. z 1939 r. Nr 60, poz. 394),
* rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 czerwca 1924 r. o lichwie pieniężnej (Dz. U. z 1924 r. Nr 56, poz. 574),
* dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 grudnia 1935 r. o wysokości odsetek ustawowych (Dz. U. z 1935 r. Nr 88, poz. 545);


Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.), która zawiera w głównej mierze przepisy derogacyjne, kolizyjne i intertemporalne przygotowała polski system prawa do wejścia w życie Kodeksu cywilnego. Akty prawne wymienione wyżej zostały w całości lub w części uchylone przez ustawę Przepisy wprowadzające kodeks cywilny.

Zawartość kodeksu cywilnego

Kodeks cywilny składa się z 4 ksiąg:
* Księga I: Część ogólna (art. 1-125)
* Księga II: Własność i inne prawa rzeczowe (art. 126-352)
* Księga III: Zobowiązania (art. 353- 921)
* Księga IV: Spadki (art. 922-1088)

Księgi dzielą się na tytuły, tytuły dzielą się na działy, działy dzielą się na rozdziały, a niektóre rozdziały dzielą się na oddziały.

Na podstawie Kodeksu cywilnego wydane zostało 10 rozporządzeń.

Nowelizacje
Kodeks cywilny był nowelizowany 58 razy. Nie został jednak wydany dotąd jego tekst jednolity.
Pierwsza nowelizacja nastąpiła w 1971 r. W okresie PRL-u Kodeks cywilny nowelizowany był ośmiokrotnie.

Bardzo obszerna nowelizacja nastąpiła w 1990 r. w związku z transformacją ustrojową w Polsce. Przejście z gospodarki centralnie sterowanej na gospodarkę kapitalistyczną wywołało potrzebę dokonania głębokich zmian w Kodeksie cywilnym, głównie w zakresie własności oraz umów (wprowadzono do Kodeksu cywilnego np. zasadę swobody umów, która jest jednym z fundamentów gospodarki wolnorynkowej – wysławia ją art. 3531 Kodeksu cywilnego).

źródło: www.wikipedia.pl
Tekst udostępniany na licencji GNU Free Documentation License

 

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie