Steampunk

Steampunk

Steampunk – odmiana fantastyki naukowej, specyficzna, boczna gałąź cyberpunku. W przeciwieństwie do cyberpunku, technologia otaczająca bohaterów nie jest oparta na elektronice lecz na mechanice (np. odpowiednikiem komputera jest maszyna różnicowa). Akcja utworów steampunkowych przeważnie rozgrywa się w epoce wiktoriańskiej – erze rewolucji technicznej, wieku pary (stąd nazwa gatunku: steam, ang. – para), w której historia potoczyła się inaczej niż w naszych dziejach. Dzięki temu steampunk zalicza się także do nurtu tzw. historii alternatywnej.

Jednym z głównych wyznaczników podgatunku jest rozwój techniki, prowadzący do odkrycia wielu wynalazków nieznanych w naszej historii. Steampunk nawiązuje do twórczości ojców fantastyki: Juliusza Verne’a, Herberta George’a Wellsa czy Marka Twaina.

Terminem powiązanym ze steampunkiem jest neowiktorianizm (naśladowanie dziewiętnastowiecznej stylistyki), nie będący jednak przedstawicielem gatunku. Obecnie coraz częściej zaczyna używać się terminu dieselpunk, którym określa się odłam cyberpunku z akcją osadzoną najczęściej w latach 30. i 40. XX wieku.


Utwory

Najbardziej znane w Polsce powieści steampunkowe to: Maszyna różnicowa Bruce’a Sterlinga i Williama Gibsona, Alteracja Kingsleya Amisa czy Dworzec Perdido Chiny Miéville’a.

Do filmów reprezentujących gatunek można zaliczyć Steamboy Katsuhiro Otomo, Bardzo dziki zachód Barry’ego Sonnenfelda, Ligę niezwykłych dżentelmenów Stephena Norringtona, opartą na komiksie Alana Moore'a o tym samym tytule, czy Ruchomy zamek Hauru Hayao Miyazakiego.

Grą fabularną osadzoną w realiach steampunku jest Iron Kingdoms oraz komputerowa gra RPG Arcanum, a także szósta część serii gier jRPG Final Fantasy.