Badanie dokumentów - część 3

Badania narzędzi pisarskich i środków kryjących

By powstał dokument potrzeba nie tylko materiału, na którym zostanie sporządzony, ale też narzędzia, dzięki któremu zaistnieje. Każdy z nas nieustannie ma do czynienia z takimi narzędziami, jak długopisy, ołówki, pisaki etc. Narzędzia pisarskie zawierają substancje kryjące. W piórach i długopisach substancją taką jest atrament, czyli roztwór barwnika naturalnego lub syntetycznego w rozpuszczalniku (woda destylowana, spirytus) z dodatkiem składnika zagęszczającego (gliceryna, guma arabska) i środka konserwującego (fenol, formalina). Grafit w ołówkach to mieszanina sproszkowanego grafitu, bentonitu, spoiwa i tłuszczu lub wosku.

Substancje kryjące bada się przy użyciu metod optycznych i fizykochemicznych. Badania mikroskopowe i w świetle UV pozwalają na ustalenie m.in. intensywności i odcieni danej barwy, stopnia wniknięcia środka kryjącego w głąb papieru, a także fluorescencji. Z metod fizykochemicznych największe znaczenie ma chromatografia oraz spektrofotometria w podczerwieni.

Badania pisma ręcznego i podpisu

Pismo ręczne stanowi ślad psychofizjologiczny i bezpośredni. Przez całe życie czynność pisania jest powtarzana wielokrotnie, staje się nawykiem, a pismo indywidualizuje się do tego stopnia, że na jego podstawie można dokonać identyfikacji indywidualnej wykonawcy. Pismo ręczne bada się pod kątem cech formalnych, języka i treści.

Najważniejsze cechy, które są badane to:

• język, jakim sporządzono treść;
• typ pisma (zwykłe, techniczne, na wzór druku);
• stopień wyrobienia pisma;
• wielkość, rozpęd i nachylenie pisma;
• rozmieszczenie pisma na podłożu (topografia);
• strukturę pisma (stosunki wielkościowe znaków graficznych i ich detali);
• budowę znaków graficznych (punkt rozpoczęcia linii, kierunek ruchu ręki, zakończenie itp.);
• liczbę i jakość odmian tych samych znaków;
• cechy powtarzalne występujące w różnobrzmiących znakach;
• impuls, czyli natężenie pisma;
• system wiązania znaków w zespoły;
• następstwo znaków i ich detali;
• sposób kreślenia poprawek, retuszów, wstawek i uzupełnień;
• cechy językowe (styl, słownictwo, składnia, błędy ortograficzne i interpunkcyjne);
• cechy techniczne (sposób wykonania oraz edycja dokumentu).
  
  Badania pisma ręcznego powinny odbywać się na podstawie oryginalnych dokumentów. Konieczność zbadania autentyczności podpisu zachodzi najczęściej w następujących sytuacjach:
• gdy osoba kwestionuje swój podpis
• gdy osoby trzecie kwestionują podpis określonej
• gdy upoważnione instytucje kwestionują określony podpis
  
  Podpis, tak jak i pismo ręczne, jest śladem psychofizjologicznym. Chociaż jest krótki zawiera zespół cech indywidualnych pozwalających na identyfikację konkretnej osoby. W trakcie badań podpisów uwzględnia się następujące zespoły cech: klasę podpisu (stopień wyrobienia), topografię (rozmieszczenie podpisu), strukturę (proporcje), budowę znaków graficznych i ich odmiany, formy powtarzalne, następstwo znaków graficznych, cieniowanie.